Perperene Antik Kenti, Kozak/Aşağıbey/Çakıl Yakası

İlk ve ikinci fotograflar Perperene antik tiyatroya , yandan, skene (Sahne) yönünden ve orkestra çukurundan bakış,
2-3 İki lahit
































Perperene antik kenti; Mysia bölgesinde, Bergama ile Ayvalık ilçeleri arasındaki Muhteşem Fıstık çamı ormanları ve granit taşlarıyla ünlü, arasından ırmaklar geçen Kozak Yaylasında, Aşağıbey köyü yakınında Çakıl kayası denilen yerde. Strabon ve Bizantion'lu Stephanos'un da isminden söz ettiği Perperene'nin Hellen dilinde bir anlamı yoktur. Bilge UMAR ismin aslının Luvi dilinden Parparana yani Pa-(a)rpa-(u)ra-wana "Koca su pınarının Ülkesi" olduğu kanısında. Yöre Madra dağının (Antik Pindasos dağı olarak da kayıtlarda ve yer adlarında rastlıyoruz) uzantılarında, ama ılıcaların da yoğun olduğu bir bölge.
Perperene ilk kez 1886-1889 yıllarında yüzey araştırmaları yapılmış ve planları çıkarılmıştır. Ancak günümüzde kalıntıları oldukça geniş bir alana yayılmıştır. Akropolde iç içe iki sur kalıntısı, 2000 kişilik
tiyatronun kalıntıları belirgindir.Özellikle tiyatro kaveaları(oturma yerleri) yer yer çok sağlam durumdadır Bir tapınak ve hamam kalıntısı vardır.Agora(pazar yeri) kalıntıları ve her tarafa yayılmış işlenmiş taşlar ve sütun tamburları görülmektedir. Ayrıca Perperene'de çok ilginç bir nekropol(mezarlık) ve kayalara oyulmuş lahitler var. Bu kalıntılar Hellenistik ve Roma dönemlerine tarihlenirler. Roma devri sonlarına kadar kentte birbirinden farklı on beş damgalı sikke basılmıştır.Bu sikkeler üzerindeki resimlerden Perperene'de Zeus, Athena, Apollon, Aphrodit, Demeter ve Asklepios'un saygı gördüğü anlaşılmaktadır.
Bergama krallığının sayfiye kenti olan Perperene M.S.V.yüzyıldan sonra Bizans'ın piskoposluk merkezi olmuş ve bu arada Teodosiupolis ismini almıştır. Theodosiupolis ismiyle uzunca bir dönem anıldığı anlaşılmakta. Ancak Anadolu'lu bir isim olduğu hemen anlaşılan Perperene binyıllardır yaşamakta..
Antik kentte yeterli bir araştırma ve arkeolojik kazılar yapılmamıştır kent şu anki görünümü ile bilimsel bir kazıyı beklemektedir. Antik kentte 2004 yılı itibarıyla bendeniz bir tabelaya rastlamadım. Kalıntılar Anadolu'daki bir çok ören yeri gibi denetimsiz, korunaksız, kayıtsız, oraya buraya saçılmış durumda.. Çevredeki insanların çoğu burada önemli bir antik kentin varlığından bile habersiz, ancak kaçak kazıcılar tabi ki burada da boş durmamışlar, özellikle lahitleri kurcalamışlar, çukurlar açıp, talan etmişler. Aşağıbey yakınındaki Kaplanköy' de madencilerin istilası altındaydı, bakalım Danıştayın ferahlatan kararından sonra neler olacak. Misafirler ve turistler muhteşem fıstıkçamı ağaçlarından,kayaç bir jeolojik formasyondan oluşan Kozak yaylasında, Aşağıbey köyünden yanlarına alacakları bir vatandaş (rehber) ile gezmelidirler. Aşağıbeyli Köylüler tüm yörede olduğu gibi misafirperver ve uygar insanlardır. Kalıntılar alanına çakılyakası tepesi demektedirler.

KAYNAKLAR:
İlkçağda Burhaniye-Prof.Dr.Engin BEKSAÇ
Bergama-Prof. Dr.Wolphang RADT
Mysia-Prof.Dr.Bilge UMAR
Anadolu'nun Tarihi Coğrafyası 1-Prof.Dr.Veli SEVİN

Not:Perperene Fotoğrafları digital öncesi dönemde çekilmiştir..Perperene Antik Kentini en son 2004 yılında Değerli Arkadaşım; bir turist rehberi ve nitelikli Aydın kişiliğiyle,çevresine, topluma ışık saçan ve artık aramızda olmayan Değerli Ağabeyim, Arkadaşım Mustafa HALMAN ile ziyaret etmiştik..
Mekanı Cennet olsun, Işıklar içinde uyusun.. Kendisi ile 2004 temmuzunda önce Pyrrha/Gömeç, Karaağaç Karatepe Burnunu, Adramytteion kazı alanını, Burhaniye Fığlatepe'deki kalıntıları, Gömeç Kızçiftlik Kisthene'yi, Perperene'yi, Bergama Asklepion'unu ve en son Allianoi'yi gezmiştik..Allianoi'in sular altında kaldığını duysaydı, çok üzülür ve kulaklarına inanamazdı... Mustafa'cım; Gökyüzüne bak, belki oralarda buluşuruz birgün...
Evet Mustafa HALMAN'ı çok ama çok özlüyoruz..
Güncelleme: 19 Temmuz 2011 ERK
                                                  men