DRAGOS/ADRAGA:
Maltepe ile Kartal arasında.Cevizli, Atalar (Rahmanlar) tren istasyonu bitişiğinde Orhantepe isimli görkemli tepede bulunan yerleşim. Hellen dilinde canavar anlamına gelen "drakon"la bağlantılı gibi gözükse de bu ismin kökeninde gene Luvi dilinde gelen anlamı hemen belli olmakta..
Bilge Umar'ın Türkiye'deki Tarihsel Adlar kitabında da vurguladığı gibi özellikle "Adra, Odralı, Anatanrıçalı ve erkeğini vurgulayan isimlerin sonradan "os" eklenerek Hellen diline uygun hale getirilmiş örneklerinden.
Tıpkı Adramytteion, Edremit gibi, Adrasan, Madra, Samandra, Sodra, Adriyatik, Antandros, Neandreia, Neandros (Tavşan adası), Androvitha (hemen karşıdaki Sedef Adası), Eutropi (Kalamış), hatta Troia (Adruva) ve Etrüsk gibi...
Evet DRAGOS adının aslı ADRAKA/ADRAGA..
Dragos’ta Yapılacak Arkeolojik Çalışmalar
Kartal Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğü tarafından İstanbul V Numaralı Koruma Kurulu, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü, Mimarlar Odası ve Şubemize gönderilen yazıda; Kartal İlçesi, 188 pafta, 2222 ada, 207 parsel sayılı yerde 1974–1977 arasında İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü tarafından yapılan kazılarda Erken Bizans Dönemi’ne ait hamam kalıntılarının bulunduğu ancak kazının maddi olanaksızlıklar nedeniyle tamamlanamamış olduğu belirtilmektedir. Yazıda ayrıca söz konusu yerde yapılacak kazı ve araştırma çalışmalarının kamu kurum ve kuruluşları, ilgili meslek odaları ve sivil toplum kuruluşları arasında bir dayanışma örneği oluşturularak kültürel mirasımıza ışık tutmak istendiği ifade edilmektedir. Dragos’un Roma Dönemi’nden bu yana yaşamak için tercih edildiği hem antik kaynaklardan, hem de yapılan kısa süreli kazılardan bilinmektedir. İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü tarafından 1974–1977 yılları arasında Dragos’ta yürütülen hamam kazısında hamamın önemli öğelerinden Külhan, Sıcaklık ve Soğukluk bölümleri ortaya çıkartılmıştır. Kazıyı yapan uzmanların yayınlarında(1) Dragos Hamamı’nın küçük bir hamam olduğu, bir saray veya köşke ait olabileceği, bilinen tek benzerinin Küçükçekmece’deki Rhegion Hamamı olduğu ve 6. yüzyılda yapılıp 14. yüzyıla kadar kullanıldığı belirtilmektedir. Hamamda yürütülen kazılar sırasında devşirme olarak Roma Dönemi malzemelerinin kullanıldığı, kazı alanı çevresinde sütun ve sütun başlıkları bulunduğu, Tekel Fabrikası lojmanlarının yapımı sırasında ise antik döneme ait bir kanal sistemine rastlandığı, ayrıca deniz kenarında da kuzey-güney yönlü bir mendireğin yer aldığından bahsedilmektedir. Aynı yayında Janin’in Constantinople Byzantine adlı yapıtında(2) Dragos tepesinin doğu eteklerinde Bryas harabelerinin bulunduğundan da söz edilmektedir… Dragos’ta yapılacak arkeolojik kazı ve araştırma çalışmalarına destek sağlayacaklarını ifade eden Kartal Belediyesi, kültürel miras bilinci ve koruma duyarlılığıyla örnek bir tavır sergilemektedir. Kartal ilçesinin, dolayısıyla İstanbul’un kültür tarihinin anlaşılması ve kültürel mirasına sahip çıkacak kuşakların yaratılması açısından son derece önem arz eden Dragos kalıntılarının tescili ve bölgenin sit sınırlarının tespiti ile ilgili çalışmaları bir sivil toplum örgütü duyarlılığında takip edeceğimizi kamuoyuna duyururuz. Arkeologlar Derneği İstanbul Şubesi 27 Kasım 2009
Cevizli Tekel alanı içinde ( pafta: 188, ada: 2222, parsel:207) 1974 yılında İstanbul Arkeoloji Müzeleri elemanları tarafından bir hamam kalıntısı tespit edildi. 1974–1977 yılları arasında Alpay Pasinli ve Cihat Soyhan tarafından yapılan kazı çalışmaları sonucunda, küçük ölçekli bir Bizans Hamamı ortaya çıkarıldı. Kazı sırasında; M. S. 6–7. yy ‘la ait amphora parçaları, damgalı tuğla ve çatı kiremitleri, kemer altı başlıkları, mermer pencere parmaklığı ve pencere camları bulunmuştur. En geç buluntu ise, Bizans İmparatorlarından VI. Leon'a ait bronz bir sikkedir.( M.S. 886–912) Küçük bir saraya ya da villaya ait olduğu düşünülen bu hamamla ilgili kazı çalışmalarının genişletilmesine karar verilmişken, maddi olanaksızlıklar nedeniyle kazı çalışmaları devam ettirilememiştir.
