Bergama'nın kuzeyinde, Adramytteion/Ören-Burhaniye'nin yanıbaşında, Kisthene/Passandra/Gömeç'in çevresinde uzanan dağlar silsilesidir Madra Dağı. Kuzeyinde antik İda salınır. Kozak çukurunda granit kütlelerle güçlenir. Bergama akropolü ile Kaikos/Bakırçayı izler...Edremit Körfezi ve Madra/İda çanağında en önemli araştırmaları yapan Prof. Dr. ENGİN BEKSAÇ Madra Dağı'nın en önemli yükseltisinin KUYUMCU Köyü'ndeki KAPLAN SİVRİSİ AKROPOLÜ ve Buradaki TRARİON Antik kenti olduğunu vurgulamakta. Bazı kitaplarda En yüksek tepesinin MAYA Tepesi olduğu yazılmakta. MAYA Tepesi denizden 1344 metre yükseklikte olduğu SEFA TAŞKIN'ın MYSİA VE IŞIK İNSANLARI kitabında vurgulanmakta. MADRA Anadolu'da yaşayan en eski yer adlarından. Luvi ve ardılı dillerde Ana Tanrıça'nın erkeği anlamına gelmekte. (Bilge UMAR-Türkiye'deki tarihsel adlar-İnkilap yay) PİNDASOS ismi ise daha geç Hellenistik dönemdeki adı, yine UMAR bu ismin de pinda assa suyu bol yerleşim, köy anlamına geldiğini belirtiyor. MAYA adı da ilginç, yine Anadolu'lu eski dilleri anımsatıyor. Madra Dağı yakınlarındaki en öneml akarsu Ayazmend deresi diye bilinen eski çağdaki ismiyle GRYLLİOS yani MADRA ÇAYI'dır.
Madra Dağı çevresindeki antik yerleşimler
ADRAMYTTEİON: Ören
İOLLA: Ören civarı
ADRAMYTTEİON çevresi KAYA SUNAKLARI
TRARİON: KUYUMCU, Kaplan sivrisi akropolü
KİSTHENE: Kız çiftliği, Gömeç
PASSANDRA: Gömeç
PYRRHA: Karaağaç kıyısı
KORYPHANTİS: Keremköy yakını
HERAKLEİA: Çakalya, Ayvalık
TIFILLAR: Ayvalık
HEKATONESSOİ: Yund adaları, Ayvalık Adaları
PERPERENE: Kozak, Aşağıbey
ATARNEUS: Dikili, ağıltepe
KARİNE: Nebiler Köyü ılıcası yakını
PERGAMON: Bergama
ALLİANOİ: Paşa ılıcası
ELAİA: Zeytindağ, Kazıkbağları
TEUTHRANİA: Kalargatepe, Ovacık
KANAİ: Bademli, Killik
Devam edecek.