KEBRENE Antik Kenti Bayramiç'ten kuş uçuşu 12 km kadar güney doğuya denk düşen Çaldağ köyü yakınındaki Çalı Dağı güney doruğu ile, 1 km ilerisindeki güneybatıya düşen Fuğla Tepe arasındadır. Buraya gitmek için, Ezine Bayramiç yolunda, Bayramiç'in 7km. kadar öncesinde güneyde göreceğiniz yola sapınız. Bu yol önce Ağaç Köy'e sonra da Çaldağ köyüne gider.
Kebrene ismi Luvi ve ardılı Anadolu dillerinde K uwa ebra wana ögelerinden türetilmiş Kebrana'dır.( Bilge Umar- Troia kitabı Kebrene) Güzel kutlu ögeleriyle türetilmiştir ve tam bir eski Anadolu kent ismi özelliği göstermekte.
Kebrene antik kentinin ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu hakkında kesin bir bilgi yok. Xenephon ve Strabon kentin isminden bahsederlerken Evciller'de Bayramiç yakınlarındaki önemli Troas kenti Skepsis ile Skamandras ırmağı arasında bir yer olduğunu söylerler, ayrıca buradaki bir kuleden de söz etmişler. M.Ö.479-334’de Kymeli göçmenler kenti olarak nitelendirilmiştir. M.Ö. 400’de kadın satrap Mania’nın yönetimine girmiş, 339’da da Spartalı komutan Derkylidas’a boyun eğmiştir. M.Ö.334’de Büyük İskender’in Granikos savaşındaki galibiyeti ile bölge onun hâkimiyetine girmiş, ölümünden sonra generallerinden Lysimakhos yeni kurulan Alexsandria-Troas’ı büyütmek için Kebrene halkını buraya zorla yerleştirmiştir. Oldukça geniş bir alana yayılan kentin kalıntılarından 3-4 km. uzunluğundaki surları, tepe üstü düzlügünde temel izleri, yer yer etrafa saçılmış işlenmiş taşlar, ayrıca doruk düzlüğünde bol keramik kırıkları bulunuyor. Kalıntılar çok geniş bir alana yayılmıştır. Schliemann 1882’de burada kazı yapmış, bazı kaya mezarlarını açmış ve bazı gümüş ziynet eşyası çıkarmıştır. Bugün bu eserler Çanakkale Müzesi’ndedir.
Kebrene'ye ve çevresine belki 20 sene öncesi bir gittiğimi hatırlıyorum, elimde belli belirsiz fotograflar var, bu sene KEBRENE'ye bir çıkıp özellikle Bilge Umar'ın da Troia kitabında yayınladığı o tepe üstü düzlükteki keramik kırıklı alanı, temel izlerinin hala durup durmadığını görmek ve makinamla kaydetmek isterim. Kebrene çok görkemli bir yerde konumlanmış, bir Anadolu yerleşimi...Troas bölgesi bir büyük uygarlıklar hazinesi, gez gez, oku oku bitmiyor.
