Hyllarima/Wallarima (Derebağ Köyü, Kavaklıdere-Muğla)

Muğla, Kavaklıdere, Derebağ Köyü



Muğla'nın Kavaklıdere ilçesine bağlı Derebağ Köyü'nün güney bitişiğindeki, Maltepe denen alçak ve yaygın tepecik üzerinde.
BİLGE UMAR, KARİA kitabında, wallaunauma kök sözcüğüyle Luvi dilinde ismin Koca Koruluğun Kenti veya Halkı anlamına gelebileceğini söylüyor. Orada MESEVLE Köyü var, ilginçtir ve orada bir mahalle var ve adı "KILLIALİLER" bu isim "HYLLARİMA isminden türemiş görünüyor.
Derebağ Köyü'ne şimdi tümüyle asfaltlanmış YATAĞAN, KAVAKLIDERE, BOZDOĞAN yolundan gidebilirsiniz. Yolun Yatağan çıkışından sonra 26. kmsinde KAVAKLIDERE kavşağının 4km. kuzeybatısında, MESEVLE/ÇAYBOYU köyünden geçeceksiniz. 7km. ilerde DEREBAĞ köylerinin evlerine ulaşacak ve sağnızda bir çeşme göreceksiniz. HYLLARİMA kenti oradadır.
Sevimli bir ırmak akıyor içinden. Yanında tüm görkemiyle geniş bir alana yayılan bir büyük Roma kenti yayılmakta ve çoğu çalılar ve toprağın altında bulunmakta. Kuzey ve batı surları LELEG türüdür.
HYLLARİMA TİYATROSU:
Tiyatrosunun denizden yüksekliği 780 metredir. Hitit kayıtlarındaki Wallarima kentiyle ilişkisi olduğu sanılan kentin adının yerel dilde Ullarima olabileceği sonucuna ulaşılıyor. Burası Luvi kökenli gelen Karialıların kenti.

Hyllarima Tiyatrosu tek kademeli görünmekte. Her erken dönem tiyatrosu gibi izleyici koyağı dairesel 180 dereceden fazla olduğu için sahne binasını iki yanından hafif kucaklar. 



Tiyatroda ayrıntılı kazı yapılmamıştır. Görünürde dört ışınsal yol bulunmasına karşın sıra başlarındaki olası iki ışınsal yolla toplam altı ışınsal merdivenli yolu olmalıdır. Orkestra yarıçapı 30 ayaktır. 



Her erken dönem tiyatrodan bildiğimiz gibi önce Helenler sonra Romalılar günümüze ulaşan mimari değişiklikleri yapmıştır. Orkestra kenarında arkalıklı onursal koltuklardan kalıntılar vardır. Ullarima Tiyatrosu'nun sığarı, yerinde yapılan ölçümlere göre 1,200 kişiliktir.
Hyllarima antik kentinde Prof. Dr. ENDER VARİNLİOĞLU yüzey araştırmaları yapmıştır.
KAYNAKLAR:
KARİA:BİLGE UMAR-İnkilap yay.
ANADOLU'NUN TARİHİ COĞRAFYASI: VELİ SEVİN-TTK Yay.
18.ARAŞTIRMA SONUÇLARI TOPLANTISI1 .CİLT 22 -26 Mayıs 2000: Prof. Dr. ENDER VARİNLİOĞLU Kültür bk. ant. ve mzlr. gnl. md.
mimarlikmuzesi.org

DEVAM EDECEK...

Fotografların önemli bir bölümü Karia'da yaşayan arkadaşım, Sevgili CELAL ERCİYAS'a ait. Kendisine çok teşekkür ederim.