20 Mart 2010 Cumartesi

Baltalimanı/Boyacıköy Phoneas Sarnıcı? Gynaikon Limen/Kadınlar Limanı

GYNAİKON LİMEN / PORTUS MİLERİUM "KADINLAR LİMANI" (BALTALİMANI)
Dionysios Byzantios Anaplus Bosporou'da/Boğaziçi'nde Bir gezinti kitabında (Çeviren: Mehmet Fatih Yavuz) tarihsel coğrafyayı şöyle anlatıyor;
Doğuda içe girinti yapan koy, derin ve yeteri kadar geniş olup, iç kısmında kısa bir kavisle son bulur. Koyun ortasına KHEİMARRUS (Kış Deresi/Baltalimanı Deresi sularını boşaltır.
Bu adı almıştır. Çünkü yazın ortalarında kurur. Bu koyda Kadınlar Limanı vardır. Böyle adlandırılmıştır çünkü ne deniz ne de kara tarafından rahatsız edilir. Zira hem denizin dalgalarına karşı tastamam güvenlidir hem de kara tarafında şiddetli rüzgarlara karşı korunaklıdır. Ya da, bu koya giren çok sayıda balığı kadınlar erkeklerin yokluğunda tuttuğu için bu adı almıştır.

Prof. Dr. Semavi Eyice Bizans Devrinde Boğaziçi kitabında şunları yazmış;
Şimdiki Boyacıköy Sahili'nde bulunan Bizans Devrine ait sarnıç her ne kadar Boyacıköy'ü hakkındaki Rumca bir kitapta Ioannes Theologos Manastırı kalıntısı olarak gösterilmiş ise de bunu herhangi bir binaya bağlamak mümkün olmamaktadır. Vaktiyle antik bir kitabe bulunan Baltalimanı'nın Boyacıköy tarafında, yolun sonundaki kayalar üzerine yapılmış sarnıç, denizden 28m. 40 uzunluğundaki bir sarnıcın muntazam taş ve tuğla dizileri halinde yapılan bir duvarı , içerdeki suyun tazyiğini karşılamak üzere, bir dizi halinde yarım yuvarlak sekiz nişe sahiptir. Bu sarnıca dair bir makale yayınlayan N. Fıratlı* bunun gemilere su sağlamak üzere yapılmış olabileceğini yazmakta ise de , biz bunun bir manastır sarnıcı olmasını daha muhtemel görmekteyiz.

*Nezih Fıratlı, Boğaziçi'nde bir Bizans Sarnıcı- Turing Belleteni sayı:144 Ocak 1954. s. 11,13 plan ve foto ile.
Hatta bunun PHONEAS MANASTIRI'nın kalıntısı olması da mümkündür.
Sarnıcın harabeleri ile sağlam kalan kısımları üzerine inşaat yapılmış, tarihi eser bu şekilde bilinçsizce de olsa koruma altına alınmıştır şeklinde bilgilere de rastlanılmakta. Daha önceleri Baltalimanı dolayısıyla Emirgân sınırları içinde bulunan sarnıç yerleşim düzenlemeleri sırasında Hakkâk Yümnü Sokağının Reşitpaşa Mahallesine dâhil olması nedeniyle bu mahallenin sınırları içinde kalmıştır.
Prof. Dr.Semavi Eyice devam ediyor;
Baltalimanı'nın az ilerisindeki BOYACIKÖYÜ'nün kumaş boyayan sanatkarların buraya yerleşmesi ile ancak 1806'da doğduğu bilindiğine göre yerin adı ile eski tarihi arasında bir bağlantı yoktur. Yerli Rumların buraya verdikleri BAPHEOKHORİON adı eski olmayıp Boyacıköy adının tercümesidir.
(BAPHO= BOYA, KHORA=KÖY, KARİYE) ibarettir.

Aşağıdaki fotograflarda Baltalimanı Sarnıcı'nın siyah beyaz fotograflarını görüyorsunuz.
Sırayla sarnıcın içini, Sarnıcın dış cephesini ve Nezih Fıratlı'dan sarnıcın planını izliyorsunuz.




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder