Cevdet Bayburtluoğlu, "Excavations at Arykanda 2006", ANMED (Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri) 5 (2007), 1-5
Yerleşim, güney Likya dağlarının dik yamaçlarında, Elmalı Ovası’ndan kıyıya inen eski bir yolun üzerinde yer alır. “Akropol” şehrin en alçak kısmında konumlanmıştır. Az sayıda Likya mezarı erken dönem yerleşimine işaret etmekle birlikte, yüzeyde görülen kalıntılar Helenistik ve Roma dönemlerine aittir. Arykanda antik kentinin ismi Luwi dilinde ARAUKAWANDA yani "YÜKSEK YERİN HALKI" anlamına gelmekte. Kazı çalışmaları Cevdet Bayburtluoğlu başkanlığında sürdürülmektedir.
Bu sezon (Piskoposluk Sarayı olarak bilinen) atriumlu büyük yapının kuzey ve batısında yer alan odalar ile Büyük Bazilika etrafındaki alanlarda kazı çalışmalarına ağırlık verilmiştir.
Piskoposluk Sarayı, yapının doğudaki ana girişi ve buradan iki basamakla inilen giriş holü dahil tamamen ortaya çıkarılmıştır. Kuzeyinde balık-pulu desenli mozaik kaplamaya sahip büyük bir salon yer almaktadır. Bu mekan büyük olasılıkla misafir kabul salonu olarak kullanılmıştır. Giriş holünün batısında ise, yaşama mekanlarına açılan bir kapı yer almaktadır. Mutfakta yağ ve tahıl amforaları, duvarlarda yağ lambası nişleri vardır. Buluntular arasında kadın başı figürlü kemik bir iğne sayılabilir. Atriumun batısında bir banyo ve tuvaletler yer almaktadır. Burada ayrıca bir çeşme bulunmaktaydı ve drenaj kanalı Hamam VI’nınkine bağlanıyordu.
İkinci kazı alanı Büyük Bazilika’nın batısındadır. 2005 yılında apsisin dış tarafında, üstüste yerleştirilmiş ve içlerinde kadın iskeletleri bulunan parçalı taş lahit benzeri iki mezar incelenmiştir. Bu alanda ayrıca yoğun dokulu, basit konutlardan oluşan bir mahalle bulunmuştur. İncelenen üçüncü alan, güney teras duvarı ile Büyük Yapı’nın ana duvarı arasındadır. Burada 7 m genişliğinde bir alan kazılmışsa da, çok sayıda ağacın varlığı çalışmaları güçleştirmiştir. Büyük Yapı’nın güneyinde, zemin seviyesinin 3,5 m altında iki oda bulunmuştur. Burada ortaya çıkarılan buluntular arasında kilise parapet kafeslerine ait parçalar, (şapel olarak kullanıldığı anlaşılan bir odada bulunan) mozaikler ve fresk parçaları sayılabilir.
2004 yılı kazı çalışmaları iyi korunmuş geç Roma Dönemi konutları üzerinde yoğunlaşarak devam etmiştir. Yerleşimin önemli bir özelliğini oluşturan su yönetim ve dağıtım sistemi konusundaki incelemeler, 800 ton kapasiteli bir sarnıcın 2002’de başlayan kazısının tamamlanmasıyla sürdürülmüştür. Apsis planlı ve beşik tonoz üstörtülü sarnıcın su geçirimsizliği sağlanmış tabanına, erozyonun etkisini azaltmak amacıyla, konik ve çokgen pişmiş toprak karolar, dik olarak yerleştirilmiştir. Sarnıç M.S. 5. ya da 6. yüzyılda kullanımdan çıkmış olmalıdır.
Çalışmalar Büyük Bazilika’nın güneyinde iki alana, peristil planlı bir ev ve halka açık bir hamama odaklanmıştır. Peristil planlı ev, yerinde kaba işlenmiş bazı sütunlar ile mimari ve diğer buluntulara dayanarak M.S. 4. yüzyıla tarihlendirilmiştir. Diğer konutların çoğunda izlendiği gibi güney cephesinden girişli ve vadi manzarasına hakim konumdadır. 5. yüzyılda geçirdiği bir yangının ardından, peristil döşemesi geometrik mozaiklerle kaplanmıştır. Balık-pulu mozaik döşemeli diğer bir oda evin en önemli mekanı olarak tanımlanmıştır. Mozaikler kötü durumdadır. Duvarlarda alçı sıva üzerine renkli tasarımlar bulunmakla birlikte bunlar figüratif değildir. Evde az sayıda küçük buluntuya rastlanmış, güney kanadın alt katında özgün konumunda çok sayıda pithos ve amfora bulunmuştur. Batı Villası ile benzerlik göstermektedir.
Yerleşimde incelenen benzer işleve sahip altıncı yapı olan hamamın, bitişiğindeki peristil planlı evden daha eski olduğu düşünülmektedir. Apsis planlı caldariumu ile tipik Likya tipine uygundur. Frigidariumun su kanalında, çoğunluğu 4. yüzyıla ve Honorius’un hükümdarlığına tarihlenen 216 sikke bulunmuştur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder