Mysia'daki Antik Kentler

Mysia bölgesi,günümüzde yaklaśik olarak Balikesir ilinin tümünü,Manisa ilinin kuzey,Ìzmir ilinin kuzeybati,Bursa ilinin güneybati,Kütahya ilinin bati ve Çanakkale ilinin de dogu uç bölümünü kapsiyordu.
KYZÌKOS:Belkis
ARTAKE:Erdek
PROKONNESOS:Marmara Adasi
HALONE:Paśa Limani
OPHÌOUSSA:Avśa
MÌLETOPOLIS:Melde Bayiri, Karacabey
POÌMAENON:Eski Manyas
ARTAMIA/KONANA:Gönen
ERGASTERÌA/PERÎKHARAKSÌS:Balya
ARGÌZA/ARGESÌS/ARGYRÌA:Pazarköy
HÌERA GERME:IlIca
HADRIANEÌA:Dursunbey
TÌBERÌOUPOLÌS:Emet?
ANKYRA:Kilise/Bogazköy
SYNAOS:Simav
HADRÌANOUTHERAÌ:Balikesir?
PERSÌ:Degirmenli
ÌRVANA:Ìkitepe,Köseler höyügü
MENDEHORE:Balikli
ATANAS:Ovaköy
KÌLLE:Çay üstü
BLAUDOS:Hisarköy,Bigadiç
KERASEÌS/KERASA:Savaśtepe/Giresun
ÌSKRA:Ovabayindir
KERGE:?
MASTAURA:Bereketli
EFTELÌA:Pamukçu
DASKYLEÌON:Ergili/Hisartepe
DASKYLEÌON:Eśkel Lìmani
ADRAMYTTEÌON:Ören,Burhaniye
ÌOLLA:Çoruk?/Ören
TRARÌON:Kaplan Sivrisi Akropolü, Kuyumcu, Burhaniye
THEBE/THEBAÌ:Havran,Tepeoba,Kumluca
ASTYRA:Güre
LYRNESSOS:Büyükdere?
ANDEÌRA:?
KYTONÌON:?Tifillar?
KÎLLA:? Zeytinli? (Aiolis)
KHRYSA:Akçay?
AURALÌANE:Havran
KÌSTHENE:Gömeç,Kiz Çiftligi
KORYPHANTÌS:Gömeç,Keremköy yakini
HERAKLEÎA:Çakalya Burnu, Ayvalik
ARGÌSTRI:Çiçek Adasi
PYRRHA:Karaagaç,Bademlì Burun
KARENE:Nebiler Köyü, Dikili
PERPERENE:Kozak,Aśagibey köyü
ATARNEUS/ATARNA:Dikili,Agiltepe/Kaletepe
TEUTHRANÌA:Kalargatepe
KANAÎ:Bademlì,Killik,Dikili
ATTAEA:Bahçeliköy,Seyitler
PERGAMON:Bergama
APOLLONIA:Asartepe
HALÌSARNA:Bergama yakini
ALLÌANOÌ:Paśa ilicasi,sular altinda bogulan,antik Hydro Terapi merkezi
PARTHENÌON:Çaltikoru
GAMBREION:KInIk,PoyracIk
ASPORDENE NEMRUT KYBELE TAPINAGI: Karadere, Kinik, Yund dagi
TRAKHOULA:Darkale/AltInlI
GERME:Soma
SANDAINA:YIrca/Yirce
KALAMOS/KALANBA:Gelenbe
STRATONÌKEÌA:Siledik
HEKATONESSOÌ ADALARI:AyvalIk adalari
ARGÌNOUSSAÌ ADALARI:Garip ve Kalem AdalarI
Devam edecek

Bithynia'daki Antik Kentler

Bithynia bölgesi günümüzde Ìstanbul ilinin tüm Anadolu yakasini; Kocaeli, Adapazarı,Bolu illerinin daha tümünü;Zonguldak ilinin batı yarısını;Bilecik ve Bursa illerinin daha çok kuzey kesimlerini kapsıyordu. Propontis/Marmara Denizi en önemli iç deniziydi.
PROUSA:Bursa
APOLLONIA/APOLYOND:Gölyazi
MYRLEIA:Mudanya
CAISERIA GERMANICE:Dereköy
KÌOS:Gemlik
BESBİKOS:İmralı Adası
POSEİDON BURNU:Bozburun, Armutlu civarı
NIKAIA:Ìznik
BASÎLÌNOPOLÌS:Çeltikçi
KSENODOKHÌON:Yalova?
PHELAI THERMAÌ:Kaplica
STROBÌLOS/PYLAÌ:Çiftlikköy/Karakilise
DREPANON/HELENOPOLÌS:Hersek
PRAÌNETOS:Karamürsel
ASTAKOS:Ìzmit/Başiskele
LÌADA:Sarıağıl
LÌBON:?
HYRÌBOULOS:Hisar
NÌKOMEDEÌA:Ìzmit
PELEKANON:Eskihisar
DAKÌBYZA:Gebze
LÌBYSSA:Diliskelesi/Kababurun
NASSETE:Bostancı civari
KALKHEDON/KHALKEDON:Kadiköy
DRYS/RUFÌNÌANÌ:Caddebostan
SATYROS:Maltepe ve Küçükyalı Arkeolojik Parkı yeri/Bryas Sarayı? Satyros Manastırı?
KARTALÌMEN:Kartal
PANTEÌKHÌON:Pendik
PRÌNKÌPO:Büyükada
HALKÌ/KHALKÌ:Heybeliada
ANTÌGONÌ/PYRGOS/PANORMOS:Burgazada
PROTÌ:Kınalıada
PÌTYA/PÌDE:Kaşık Adası
ANDROVÌTHA/TEREBÌNTHOS:Sedef Adasi
NEANDROS:Tavşan Adasi
PLATÌ:Yassıada
OXEÌA:Sivriada
VORDONOS/VORDONÌSÌ:10.Batik ada
ADRAGA?:Dragos
RÌTZÌON:Darıca
KHRYOSOPOLÌS/SKODRA:Üsküdar
KALPE:Kerpe Limanı
ARTANE:Şile
PÌSÌLLÌON:Ağva
RHOE:Cebeci
THNÌYAS/APOLLONIÌA:Kefken
KANZARES:Kandıra?
MANETA:Hacıköy
TARSÌA:Tersiye/Küçük Esence
PROUSIAS AD HYPÌUM/KÌEROS:Konuralp/Üskübü
BÌTHYNÌON/CLAUDÌOPOLIS:Bolu
DÌASPOLÌS:Akçakoca
KRATEÌA/FLAVÌOPOLÌS:Gökçesu
CHOGAE:Selimiye?
THATESO:Dikenli Geçit
TATAOUÌON:Gölpazarı?
DABLIS:Doris,Kayabaşı?
DADASTANA:Karahisar?
TRANS MONTE:Bağlıca
MÌLÌA:Eymir/Kösetepe
GORDÌOUKOME/IULÌOLÌS:Sarılar
MODRENE:Mudurnu
HYKRONPOTAMON:Siberi(Girmir çayi civari)
LAGANÌA/ANASTASÌOUPOLÌS:Dikmenhöyük
HADRÌANOÌ:Orhaneli
OTROÌA:Yenişehir/Çor
MALAGINA/MELA/MELANGIA/MELAGINA:Mekece
AGRÌLÌON/BELOKOME:Bilecik
KABAÌA:Kabìa,Geyve
LAMNEÌS:Taraklı
HERAKLEÌA PONTÌKA:Karadeniz Ereğlisi

Ege'deki Antik Akarsular

ALEON:Azmak/Ildiri,Erythrai
AIDONEOS:IlIca Deresi
ALES:Gümüldür Deresi
ASTEEIS:KabaklIdere
EUENOS:Havran ÇayI
GRYLIOS:Madra ÇayI
HERMOS/KADYS: Gediz
KAIKOS:BakIrçay
KANAITIS:Bademli,Dikili,Kanai/Killik
KAYSTROS:Küçük Menderes
MAIANDROS:Büyük Menderes
MELES:Izmir,Smyrna,HalkapInar Deresi
OLLIOS:KarInca ÇayI,Adramytteion/Ören
PYTHIKOS/TITNAIOS:Güzelhisar ÇayI,Kocaçay,Myrina,Aigai
SKAMANDROS:Karamenderes çayI

devam edecek

Dikili girişinde bir antik kent: Atarneus/Atarna

Bergama'nın az kuzey batısında, antik Teuthrania(Kalarga Tepe/ Ovacık Köyü yakınları, hani şu yabancıların altın aradığı köy) kentini ve dolayısıyla Bakırçay ovasını geçince Dikili yolu çatısında bir tepe göreceksiniz.İşte orası ilkçağlarda etrafı denizle çevrili bir kent olan ATARNA/ATARNEUS'tur.Dikili'ler oraya AĞILTEPE/KALE TEPE diyorlar.
Tepeye ulaşmak biraz yorsa da yerlerde göreceğiniz Roma,Bizans Dönemi keramik kırıkları ve yukarıda azımsanmayacak bir antik kent kalıntısı ile karşılaşırsınız,ama gene üzülürsünüz,gene defineci teröründen nasibini almıştır bu görkemli tepedeki tarihsel kent.
Şu anda ATARNA'da Alman bir ekip çalışmakta.
Görkemli kent surlarını kalıntıları,tiyatro yeri, propylon, sarnıç ve evlerin izlerini görmek mümkün,
Atarna/Atarneus ile ilgili kaynaklardan seçmeler:
Geoghrapika-Strabon-Ark.ve Sanat yay.
Aiolis-Bilge UMAR-İnkilap yay.
Mysia ve ışık insanları-Sefa Taşkın-Sel yay.
Çandarlı:Eyüp ERİŞ Çandarlı belediyesi yay.
Anadolu'nun tarihsel coğrafyası-Prof.Dr.Veli SEVİN TT.K yay.
Anadolu'da Romalılar-Batı Anadolu Kent Devletleri-David MAGİE-Çeviri :N.BAŞGELEN,Ö.ÇAPAR Ark ve Snt.yay.
Anadolu'da Romalılar-Batı Anadolu'da zenginlikler-David MAGİE Ark ve snt.yay.
Batı Anadolu Bölgesinde Kültür Gelişmesinin ana hatları-Dr.Reınhard STEWİG Çev.Ruhi TURFAN,M.Şevki YAZMAN
İTÜ Mimarlık fakültesi Şehircilik Enstitüsü -1970
Geçmişten Günümüze Dikili,Mysia.Atarneus-İbrahim MUTİ-Ege Basım
Genel Nümizmatik Sözlüğü-Ahmet Semih TULAY Arkeoloji ve sanat yay.
Türkiye'nin Antik Meskukatına Dair Bibliografya-E.BOSCH Türk Tarih Kurumu Yay.1949




ATARNA/ATARNEUS; KISA TARİHİ:
Mysia bölgesinde, Kıyısal Aiolis yakınlarında antik Elaitikos (Çandarlı) körfezi içerisinde, İzmir-Çanakkale yolunun doğusundaki Dikili kavşağının karşısında, Ağıltepe mevkiinde, yaklaşık 157 m. yüksekliğinde bir tepe üzerinde. Atarna; Pergamon krallığının ileri karayolu konumunda idi.
Atarneus veya Atarna sözcüklerinin eski Helen dilinde hiçbir anlamı yok. Kentin ilk isminin Mysia dilinden gelme Atarna olduğu. Bu isim yalnızca kente değil, çevredeki ovaya da verilmiştir. İsmin bugün Dikili’nin kuzey-doğusundaki Nebiler köyü ılıcasından geldiği de bir başka iddia..
Persler Batı Anadolu’yu egemenlikleri altına aldıktan sonra içerisinde Atarneus’un da bulunduğu yöreyi ödül olarak Khios’lulara (Sakız adası) vermişlerdi. M.Ö.494’de Lade deniz savaşında Perslere karşı yenilen Batı Anadolu Helenlerinden Miletoslu Histias elinde
kalan birkaç gemiyle korsanlığa başlamıştı. Askerlerine yiyecek bulmak amacıyla Atarneus’a geldiği zaman Pers komutanı Harhagos’un saldırısına uğrar ve Atarneus’u yağmalamak için geldiği iddia edilerek yakalanır. Cezalandırılmak üzere Sardes’e götürülürken de yolda ölür.
M.Ö.480’de Yunanistan Seferine çıkan Xerkes Kaikos’u (Bakırçayı) aşmış, Aterneus’u ele geçirdikten sonra Karine (Nebiler öyü ılıcası,Gökçeağıl köyü yakını)kentine ulaşmıştır. Ancak Atarneus yöresinin yönetimini yapan Khios’lular bu kenti sürekli üs olarak kullanarak, güneydeki İon kentlerini yağmalamışlarr. Bu arada Batı Anadolu’daki kentleri Perslere karşı savunmak için gönderilen Sparta’lı Derkylidas, Khios’lularla mücadele etmiş, kenti kuşatmıştır. Atarneus sekiz aylık bir kuşatmadan sonra teslim olmuş, bu defa da kent Spartalıların üssü konumuna gelmiştir.
M.Ö.362’de Bergama yöresindeki kentlerin hemen hepsi Perslerin Lydia valisi ve aynı zamanda Pers Hükümdarı I.Ardeşir’in kardeşi Keyhüsrev’e karşı ayaklanmışlardır. Bu arada Pers komutanı Mennon, Kral Hermias’ın onuruna bir şölen düzenleyerek barış çağrısında bulunmuştur. Memnon’un aldatmak amacında olduğunu anlayamayan Kral Hermias bu davete katılmış ve esir edilerek Keyhüsrev’e teslim edilmiştir. Ancak Persler Atarneus önünde yenilirlerse de kent sonunda teslim olur.
ATARNA/ATARNEUS KALINTILARI:
Aterneus’da yeterince bir bilimsel araştırma ve kazı yapılamadı.Akropol’de kent surlarının bazı kalıntıları günümüze gelebilmiş. Pergamon İmparatorluk dönemine tarihlenen sur duvarları içerisinde yer yer yapı kalıntıları var.Atarneus kazılamamış olmasına karşılık M.Ö. V-VI.yy.larda yapıldığı sanılan tiyatro, propylon ve evlerin izleri açıkça görülebilmektedir. Tapınak izleri görülebilmekle beraber tarihi kaynaklardan M.Ö.399’da Pergamon’a gelen onbinlerin komutanı Xenofon’un savaşında bu anıtlardan söz edilmektedir.
Not: Geçen yaz Alman bir ekip, ATARNA/ATARNEUS'ta ciddi bir yüzey araştırması yapmaya başladı..Araştırmalar, arkeolojik kazılara dönüşmek üzere, bu tabi ki çok sevindirici bir gelişme..

Aphrodisias Frizleri, Tiberius Portikosu, İzmir'den Geyre'ye yolculuk

APHRODİSİAS’TA 33 YIL SÜREN HASRET BİTTİ: GEYRE VAKFI’NIN ÇABALARIYLA 86 PARÇA FRİZ APHRODİSİAS’A TAŞINDI
Antik Aphrodisias sakinlerini betimleyen ve “Portico Tiberius” adıyla anılan 86 parça friz, Geyre Vakfı’nın girişimleri ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yapılan bir protokol ile İzmir Arkeoloji Müzesi’nden Aphrodisias’a taşındı. Aphrodisias’ta kaidelere yerleştirilerek sergilenecek frizler, ziyaretçilerine iki bin yıl öncesinin öykülerini kendi topraklarında anlatmaya devam edecek.