Airai/Demircili Limanı- Sığacık Körfezi

Demircili Koyu - Korykos (Kıran) Dağı'nın kuzeyinde, her iki yanı koylarla çevrelenmiş küçük ve çok güzel bir yarımada üzerinde, İ.Ö. 8. yüzyılın sonlarından beri iskan edilmiş olan antik AİRAİ/AERAE

kenti yer almakta.
Bugün Sığacık adını taşıyan büyük körfez, Korykos (Kıran) Dağı'nın hemen doğusundadır. Bu dağın kuzeyinde Teos'a ait son kasaba durumundaki, küçük fakat en azından İ. Ö. 8. yüzyılın sonlarından beri iskan edilmiş Airai (Demircili/Ada) yer alıyordu. Thoukydides (VIII 18-19) ve Strabon'da (644) Erai adıyla anılan bu küçük kasaba bir yarımada üzerine kurulmuştu ve iki doğal limana sahipti.

TEOS/Sığacık antik kentinin territoriumu yani etki alanında bulunan AİRAİ'den kalanlar az, oraya buraya savrulmuş mimari ögeler, kıyısında liman ve iskele kalıntıları var. Ancak AİRAİ'de bilimsel bir kazı çalışması yapılmadığını da belirtmek gerek.
Airai adı, Anadolu'lu bir adın Hellen ağzına uydurulup değiştirilmiş bir biçimi de olabilir. Aira sözcüğü eski Hellen dilinde hem demircinin çekicini hem de Karamık dediğimiz bitkiyi anlatır. (Prof:Bilge UMAR . Ionia sayfa:90) Airai denizden az içerideki Demircili köyünün güney yakınında bulunur. Demircili'ye karadan gidersek, Urla üzerinden geçmeliyiz. Urla üzerinden güneybatıya uzanan bir yol, 5. kmden sonra ikiye ayrılır, güneybatıya doğru gidilince kısa bir süre sonra Yağcılar köyüne varılır, sola saparak güney doğrultusunda yolu sürdürüldüğünde 5km. sonra DEMİRCİLİ Köyüne varılır. 2km gittiğinizde de deniz kıyısına ve AİRAİ 'nin bulunduğu güpgüzel yarımadaya, akvaryumu andıran lacivert denize ve kumsallara varırsınız. Bu yüksek yarımadaya yöre halkı Ada der. Kentin ilkçağ tarihçesi ile ilgili bilgimiz az olsa da, Atina yandaşları ile Sparta'lılar arasında bir savaşım döneminden bahsi, AİRAİ'nin de Atina bağımlıları arasında kalmışken, KHİOS/SAKIZ adası donanmasının desteğiyle ATİNA'ya başkaldırdığını yöreyi iyi bilen Tarihçi THOUKYDİDES'ten öğrenmekteyiz. Kentteki kalıntılar bir çok kıyı kentinin başına geldiği üzere, başka yerlerde ve civardaki yapılarda kullanılmak için çalınmış ve götürülmüştür. AİRAİ kentinin yeri bize çok etkili bir peyzaj sunar, görülmeye değerdir. Nekropolis kıstağın karaya bağlandığı yerden biraz yukarıdadır. Kaçak kazılarla açılmış mezarların KLAZOMENAİ türü lahitlere benzediği söylenebilir.




Fotografların bir bölümü için Sevgili Araştırmacı arkadaşım ALİ RIZA AVCAN'a çok teşekkür ediyorum.
                                 AİRAİ  Kalıntıları

Demircili Köyü