Neandreia antik kenti Ezine'nin güneybatısında o yörenin en yüksek dağı Çığrı'nın üzerindedir.Çığrı dağı denizden 500m. yükseklikte, yalçın granit bir dağdır. Kuzeybatıdan güneydoğu doğrultusunda , alçalarak uzanır. Neandreia dağın yüksek kuzeybatı tarafına kurulmuştur. Bilge UMAR, Neandreia isminin Luvi dilinde NA-ADRA-UWA yani Ananın erkeği tapınağı anlamına geldiğini yazıyor.(TROAS kitabı-İnkilab yay.)
Neandreia Aşkıdil AKARCA'nın NEANDREİA adlı ( İstanbul üniversitesi 1977 )çalışmasında geniş bir biçimde anlatılmıştır. Akarca yapılan araştırmaları her açıdan çekilmiş olan siyah beyaz fotoğraflarla bütünleştirmiştir. Bu kitaptan aldığımız Neandreia fotoğraflarını da sizlerle paylaşıyorum.
SN.AKARCA kentin önemini aşağıda alıntılarla naklettiğim şekilde anlatmış.
"Neandreia tüm Anadolu'da,sadece arkaik ve klasik çağları yaşamış ve bu çağların sonunda terkedilmiş,az rastlanır bir şehir örneğidir.Ne Hellenistik ne de Roma çağlarında,ne de Bizans çağlarında burada oturulmamıştır.Önemi de bundan ileri gelir.Anadolu'da böyle,sırf arkaik ve klasik çağ kalntılarına sahip başka bir şehir yok gibidir.Neandreia'da klasik çağdan sonra oturulmamış olması,bu çağa ait yapı kalıntılarının zamanımıza kadar gelmesini mümkün kılmıştır.Böylece Neandreia 'da Hellenistik ve Roma çağlarındaki örneklerini iyi tanıdığımız yapı tiplerinin ilkel örneklerini bulabilmekteyiz"
KAYNAKLAR:
NEANDREİA-A.AKARCA- İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ YAYINLARI
ŞEHİR VE SAVUNMASI-A.AKARCA-TÜRK TARİH KURUMU YAYINLARI
NEANDREİA antik kentindeki kalıntılar:
Önce burada sondaj olarak 1867 yılında bir Amerikalı, Frank Calvert kazı yapmış. Sonra 1899 yılında Alman arkeolog Robert Koldewey burada kazıları sürdürmüş.
SUR KAPILARI: Dış surlar oldukça düzenli rektangonal olmayan taşlarla örülü ve İÖ5. ya da 4. yüzyıl yapıtı..Çoğu hayli sağlam durumda. Sur kalınlığı 3m. kadar..
Tüm sur çemberinin uzunluğu 3200m.yi buluyor. Surların 11 tane burcu var ve bunlar kentin batı ya da güney yanında, Anıtsal görünüşü ile çok etkileyici olan,ana giriş kapısı,güneydoğuda.
TAPINAK İZLERİ:
Arkaik çağa yani iö.479 öncesine tarihleniyor.9.34x20.12 m. boyutlarında tek odadan ibaret içinde uzun eksen boyunca dizilmiş 7 sütun bulunan ve dar yüzlerinden birindeki kapısı batıya,eski kente bakan bir yapıymış. Koldeway bu sütunların daha önce J.Th.Clarke tarafından aşağıdaki resimde görülen AİOL türü LARİSSA (Menemen-Buruncuk) da bulunanlara benzeyen sütunlar olduğunu belirtmiş.
Kentte ayrıca nekropol alanı,bir dağ yamacında izleri ve biçimi çok az belli olan arkaik stadeion,tek bir orkestradan(tiyatro ortasında bulunan yuvarlak alan) oluşan tiyatro izleri bulunmakta.
KAYNAKLAR:TROAS-Bilge UMAR,İnkilab yay.
NEANDREİA-A.AKARCA -Kuzey ege'de Arkaik ve klasik çağlara ait bir şehir-İst Üniv.Edeb.Fak.Yay.
ŞEHİR VE SAVUNMASI-A.AKARCA-TTK.yayınları
