Panayia Kamariotissa Bizans Kilisesi-Heybeliada/Halki

Halki'nin en eski kiliselerinden. Meryem Ana'ya ithaf edilmiş. Eski bir bizans yapısı. Mimari özellikleri ile İstanbul'da ayakta kalan en önemli Bizans kiliselerinden. Bir zamanlar Heybeliada'nın ikinci önemli manastırı olan ve büyük olasılıkla IX. yüzyılda kurulduğuna inanılan manastırın içinde yer almakta. Yeni yapılan binada kiliseye girerken nartekste bir kubbe -kemer (KAMARA) vardı. Bu nedenle manastırın ismi de değişti, halk kubbeli manastır (Kamariotissa/Kamariotisa) demeye başladı. Bizans imparatoru Palelogos'un yaptırdığı söylense de Mimar Aristidis Pasadeos, 1931 yılında Rus arkeolog N. Brunof'un yaptığı etüdlerle XI. ve XII. yüzyıl arasında yapıldığını belirtirken İoannis Paleogos'un kilisenin kurucusu olduğunu yazmıştı.
Mimari tarzı çok farklı ilginç bir Bizans yapısı. Dört yapraklı bir yonca şeklindeki bir haç planına sahip. Oldukça yüksek sekiz köşeli kasnak üzerine oturtulmuş küçük kubbesi vardır.
Her zaman Ada Rumları'nın denetiminde kalan kilise, narteksinin kemeri içindeki Meryem Ana İkonasından esinlenerek zamanla halk arasında Kemerli Meryem adıyla da anılmış. 1942 yılında Manastırın Deniz Kuvvetleri tarafından istimlak edilmesi ile kilisenin tüm faaliyetleri de sona ermiştir. Kamaroitissa içinde bulunandeğerli ikonalar ve ahşap ikonastis Ruhban Okulu'na taşınmış, bazı mozaikler tahrip edilmiştir. Askeri bölge içinde ayağa kaldırılacağı günü bekleyen, çok önemli kültürel miraslardan. Kiliseye ait Değirmen kalıntısı da KUTRULOMİLO/DEĞİRMEN TEPESİ'nde bulunmakta.
Kaynaklar:
PRENS ADALARI:GUSTAVE SCHLUMBERGER-İLETİŞİM YAYINLARI
HALKİDEN HEYBELİ'YE : ORHAN TÜRKER-SEL YAYINLARI

Yeni fotograflar ve yazılar yüklenecek.