Haber : Kadir TOPRAKKAYA / Alıntı:Kadiköy Life
Marmara Ray Projesi’nin güzergahında kaldığı için başka bir yere nakledilmesi gündeme gelen Osmanlı Padişahlarının, Ordularıyla savaş seferine çıkarken buluşup aileleriyle vedalaştıkları Tarihi Ayrılık Çeşmesi’nde yapılan kazılarda bugüne kadar toprak altında kalan Tarihi Namazgah’ı da ortaya çıkarıldı.
1600 Yılında Sultan 4.Murat Tarafından yapılan ve Bağdat Seferine çıktığı 1638 tarihinde ise Ayrılık Çeşmesi olarak adlandırılan Tarihi Çeşme ve Namazgah’ı aslına uygun olarak restore etmek için projeler hazırladıklarını kaydeden Kadıköy Belediyesi Strateji Müdürü Şule Onur, yapılan kazılar sonucunda ortaya çıkan namazgahın çeşmenin orijinal yeri olduğunu kanıtladığını, çeşmenin taşınıp taşınmama konusunda kararı ise İstanbul 5.Nolu Anıtlar Koruma Kurulu’nun vereceğini söyledi. Kurul’un Tarihi Çeşme ve Namazgahın yerinde kalması kararı vermesi Marmaray’ın güzerhının değişmesini gündeme getirebilecek.
TARİHİ NAMAZGAH KAZIYLA ORTAYA ÇIKTI
Marmaray’ın geçiş güzerhında kalan Tarihi Ayrılık Çeşmesi’ni başka bir yere nakletmek için İstanbul 5 Nolu Anıtlar Kurulu’na başvuran Kadıköy Belediyesi, Kurul’un çeşmenin tarihi değerini ortaya çıkarmak için toprak altı kazı yapılması kararı üzerine İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü denetiminde İbrahim Ağa’da bulunan Ayrılık Çeşmesi’nde kazı başlamıştı. Kazırlarda, Ayrılık Çeşmesi’nin namazgahının olduğu tespit edilerek duvar bölümleri ortaya çıkarıldı. Kadıköy Belediyesi Strateji Müdürü Şule Onur, kazıların Ayrılık Çeşmesi’nin tarihi değerini ortaya çıkarması bakımından büyük önem taşıdığını belirterek şunları söyledi:
“1600’lü yıllarda yapıldığı tahmin edilen Ayrılık Çeşmesi’nin İbrahimağa da bulunan yerinin orijinal yeri olup olmadığı tartışma konusuydu. Bazı araştırmacılar Çeşmenin ilk yapılan yerinin burası olduğunu söylerken, bazı araştırmacılarda Çeşme’nin ilk yerinin neresi olduğunun bilinmediğini, çeşmenin sonradan nakledildiğini söylüyorlardı. Oysa kazılarda toprak altı çalışmalarda Çeşmenin yanında bulunan Namazgah da ortaya çıkarıldı. Bu kazı ile Çeşmenin orijinal yerinin şuan bulunduğu yer olduğu kesinleşti. Kadıköy Belediyesi olarak Ayrılık Çeşmesi’nin ve Tarihi Namazgah’ın aslına uygun olarak restorasyonu için gerekli röleve çalışmalarını yapıyoruz. Bunları Anıtlar Kurulu’na sunacağız. Anıtlar Kurulu Çeşme’nin başka bir yere nakline yada bulunduğu yerde aslına uygun olarak restore edilip korunmasına karar verecek. Biz Kadıköy Belediyesi olarak Çeşmenin 409 yıl önce yapıldığı yerde restore edilerek korunmasını istiyoruz. Çeşmeyi tekrar akar hale getirip, Kadıköylülere armağan edeceğiz. Çeşme mevcut yerinde kalırsa, Marmaray’ın güzergahı değişebilir. Biz Anıtlar Kurulu’nun vereceği kararı bekliyoruz. Bu olay sadece Kadıköy için değil, İstanbul için de büyük bir tarihi önem taşıyor.”
AYRILIK ÇEŞMESİ’Nİ 4.MURAT YAPTIRDI
Ayrılık Çeşmesi 1600 yılında yaptırılmış, Padişah 4.Murat’ın Bağdat Seferine çıkışından itibaren de Ordusu ve ailelerinin vedalaştığı yer olduğu için de Ayrılık Çeşmesi olarak anılmaya başlanmıştır. Osmanlı Padişahları, Topkapı Sarayı’ndan Üsküdar’a geçer, Üsküdar dan Menzilhane- Karacaahmet Türbesi istikametini takip ederek Ayrılık Çeşmesi’nin başına gelir, buradaki Haydarpaşa ve İbrahimağa Çayırı’nda talim yapan askerleriyle buluşup, ailelerle vedalaştıktan sonra Anadolu’ya sefere çıkarlardı. Ayrıca Hacı Kafileleri de Kabe’ye gitmek için Ayrılık Çeşmesi önünde buluşur, buradan yola çıkarmış. Kabe’ye hediyeler götüren Askeri Birlik olan Sure Alayı da Üsküdar daki tören yolunu takip ederek bu çeşmenin başına gelir, Hacı Kafilesi ile buluşup Kabe’ye giderdi.
MARMARAY’IN GÜZERGAHINDA
Ayrılık Çeşmesi, Marmaray Projesi kapsamında bir geçiş güzergahı konumunda buluyoyor. Gebze İstikametinden gelen yolcular, Ayrılık Çeşme İstasyonu’ndan Kadıköy-Üsküdar veya Ümraniye’ye gidecek, Halkalı ve Sirkeci yönünden gelen yolcular ise yine Kadıköy ve Ümraniye’ye gidecekleri gibi Gebze Hattından Anadolu’ya devam edebileceklerdi. İnşaatı devam etmekte olan Kadıköy-Kartal Raylı Taşıma sistemi, E-5 güzergalından gelerek Ayrılık Çeşme İstasyonu’nda Marmaray ile birleşiyordu.
KADIKÖY BELEDİYESİ BÖLGENİN SİT ALANI İLAN EDİLMESİNİ İSTEMİŞTİ
Kadıköy’ün önemli tarihi alanlarından biri olan İbrahimağa daki Aylık Çeşmesi, Ayrılık Çeşmesi Mezarlığı ve Ayrılık Çeşmesi Sokağı’nın Sit alanı olarak ilan edilmesi için Kadıköy Kent Konseyi Kadıköy Belediyesi aracılığıyla 4 Ekim 2006 yılında 5 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’na başvurmuştu.
Ayrılık Çeşme'de İ.S. 6 yüzyıla ait olduğu tahmin edilen bir sarnıç bulundu. Sarnıcın bloklar halinde kesilip kaldırılarak, metro burgu makinesi girdikten sonra aynı yere monte edilmesine karar verildi.
