Eutropi'den Kalamış'a

Kalamış isminin kökeni de ilginç...Kalamış isminin ilkçağlardan beri yaşadığı , Anadolu 'daki diğer örneklerle de belli.. Gelemiş (Patara)gibi, Ayrıca Kalamış'ın Bizans Kayıtlarındaki adı da ilginç. EUTROPİ/ÖTROPİ/ EUTROPİUS şeklinde geçiyor.(Kaynak: Iustinianus döneminde İstanbul'da Yapılar,Procopius'un 1. Kitabını analizi, Fırat Düzgüner-Arkeo. ve Sanat yay.) Eutropi isminde de Marmara Denizi (Antik Propontis) çevresinde çok rastlanan Adra/Odra'lı isimlerle benzerlik var..Tıpkı Dragos, Samandra, Neandros (TavşanAdası), Androvitha(Sedef Adası) gibi... Kalamış ismine gelince; Türkiye'deki Tarihsel Adlar kİtabında Prof.Dr. Bilge Umar diyor ki; KALA SÖZCÜĞÜ: Luvi /Pelasgos dilinde Kala'nın "Kıyı"; buradan, keza"İskele" (Karşılığı Latince ve İtalyanca'da SCALA, Fransızca'da ESCALE)anlamına geldiği, KALUWA yani KAL(A)UWA'nın ise, genellikle -lık takısının karşılığı olan uwa takısının bu genel işlevine uygun yolda, İskele-lik, Kıyı yapısı anlamına geldiği kanısındayım.. Nitekim eski Hellen dilinde de Khele sözcüğü genellikle kanca biçimli nesneleri, bu arada mendirek'i , iskeleyi anlatmaktadır ve örneğin Tarih aktarıcılarından Xenophon'da (Anabasis, 7,17) Dalgakıran, mendirek anlamında kullanılmıştır.. Kısaca "KALA" sözcüğünün Kıyı anlamına geldiğini vurgulamakta, Prof.Dr.Umar... Benzer örnekler, Kalamaki (Kalkan), Kalamoi (Sisam'da bir kent), Kelenderis (Anamur, Silifke arasında bir antik kent, Kilndere), Kalanthia(Erdemli'de bir iskele köyü), Kalkhedon(Kadıköy), Khalke(Ege denizinde bir ada, Heybeliada ve Ayvalık yakınında Çıplakada), Gelemiş(Patara),Kalykandos(Göksu,Silifke), Klazomenai (Urla, Kilizman),Klaros(İzmir 'de antik kent) gibi birçok örnek çoğaltılabilir...

Özellikle levantenlerin yoğun yaşadığı dönemde "KALAMİS" isminden söz edilmekte...Müfit TEKDAL "Bizans Metropolitliğinde ilk Türk Köyü Kadıköy" kitabinda da bunu vurgulamış...Hellenler sonraki dönemde de Rumlar Anadolu'daki yer isimlerini değiştirirken hep bir mitos öyküsü uydurarak veya Anadolu'lu Luvi, Hitit ve ardılı dilleri çoğunlukla aslını korumuş gibi yaparak, kendi dillerine uygulamaya çalışmışlar..
Kalamış'ın yukarıda bahsettiğim Eutropi; yani Bizans Dönemi isminde bile Anadolu sesleri gözükmesi boşuna değil...
Bir rivayete göre de;
Yunanca sazlık ve kamışlık anlamında “Kalamis” iken zamanla Kalamış şeklini aldığıdır. Ancak bu pek köken açısından gerçekçi görülmüyor..
Özellikle 70li yıllarda ilk gençlik yıllarımızda artık yerinde yeller esen KÖHNE'ye takılırdık. Benim çocukluğum ve ilk gençliğimin önemli bir bölümü hem İzmir Karşıyaka'da hem de İstanbul Kadıköy yakasında geçmişti...Köhne'de Hatıradır kimse manı olamaz.
Fotografların çoğunu Facebooktaki Köhne Kalamış Sitesinden aldım. Hepsine teşekkür ederim.




Kalamış'a Fenerbahçesi'nden; burundan,(Hieron Burnu ve deniz feneri) eski zamanlarda bir bakış..