İzmir; Smyrna Antik Kenti, Pagos, Tiyatro ve Stadyum

Smyrna Antik Kenti; kalıntı, mimari ve dinsel yapıların yerleri:
1- Agora
2-Pagos, Roma ve Bizans Kalesi (Kadife Kale)
3-Tiyatro
4-Stadyum
5-Zeus Akraios Tapınağı
6- Magnesia kapısı
7- Ephesos (Efes) kapısı
8-Güneybati kapısı
9-Agora güney caddesi
10- Roma köprüsü
11-Liman (Kemeraltı)
12- Yeşildere (Meles ?)
13-Geç Roma su kemeri (Kızılçullu)
14- Su kemeri
15- Roma mermer caddesi
16- Liman duvarı
17- Liman mendirek kalesi
18-- Odeion (Müzik dinleme yeri, küçük Tiyatro, Kent meclisi toplantı salonu/Bouleuterion'da olabilir.)
19- Antik cadde


SMYRNA ANTİK TİYATROSU İle ilgili bilgiler:
SMYRNA Antik Tiyatrosu günümüzde şehrin güneyindeki semtlerden büyük bir oyuk olarak algılanmaktadır. Tiyatro,bazı oturma sıraları ile 1950'lerde rahatlıkla görülebildiği halde bugün gecekondular arasında tamamen kaybolmuştur.
16000 kişilik olduğu tahmin edilen İzmir/Smyrna Antik kentine ait olan Tiyatro yapısının yeri saptanmıştır.
KİREÇLİKAYA mevkiinde doğal eğim üzerine kurulmuş olup , seyircilere ait yerin sahne ile ilişkisi açısından Anadolu Roma tipi tiyatrolarıyla benzerlik göstermektedir. Tiyatronun 17.yüzyıl sonlarına kadar ayakta olduğu bilinmektedir. Daha sonraki dönemlerde tiyatronun taşları şehrin imarında kullanıldığı için tahrip olmuş, yapı taşlarının çıkarılması sırasında seyirci sıralarının(KAVEA'nın); gerçek eğimi bozulmuştur.
19. yüzyıl başlarında ise evler içinde kalan tiyatro tanınmayacak haldedir. 20.yüzyıl başlarında tiyatronun planı,evler altında kalan izlerle yaklaşık olarak çıkarılabilmiştir. Günümüzde 981 ve 985 sokaklardaki evlerin bodrumlarında,temellerinde ve bahçelerinde tiyatroya ait duvar,döşeme ve altyapı galerileri görülebilmektedir.
KAYNAK: İzmir Kent Kültürü Dergisi Şubat 2002 Sayı:5 Yazanlar:Ali Zafer ÇAKMAKÇI-Gülşen ERDEM
Prof.Dr.Ersin DOĞER ise aynı kaynaktaki yazısında Antik Tiyatro ile ilgili şunları yazmaktadır.
"Peki bugün için veya gelecekte söz konusu antik yapılar ile ilgili hiçbir umut yokmu? Bu tümüyle bir irade ve bu konuyu besleyen bir finansman sorunudur. Önce hayal etmek gerekmektedir. Belki bugün modern kent dokusu ile tümüyle örtülmüş stadyum ve muhteşem görünümlü Zeus Akraios Tapınağı için yapılacak bir şey yokmuş gibi görünmektedir. Ancak Pagos tepesinin kuzeydoğu yamacında,boşluğu bir çürük diş gibi görünen antik tiyatro ile ilgili tüm mülkiyet sorunları aşılır, yapının kalıntıları gün ışığına çıkartılır, ardından "Kültür ve Tabiat Varlıkları Kurulu" "Kör ölür, badem gözlü olur" anlayışı ile yaklaşmaz ise , kentin en güzel yerlerinden birinde, gelecekte de kullanılacak, eski ile yeninin sentezi bir tiyatro kazanmak mümkün olacaktır."
Bu yorumları buraya getiren ben de bu habere en çok sevinenlerden birisiyim,bir İzmirli ve bir antik kent sevdalısı ve bir SMYRNA dokusunun takipçisi olarak.Bu proje gerçekleşirse AGORA, PAGOS,ANTİK YOL/ALTIN YOL ve civardaki bazı ROMA dönemi kalıntılarının toparlanmasıyla ANTİK TİYATRO ile SMYRNA antik kenti daha güçlü yaşatılmış olacaktır.
Not: Aşağıdaki Resim Bendeniz Erkmen Senan'ın 2004 yılında yaptığı resimlerdendir. Ve ismi Pagos ve Smyrna izlenimleri'dir..

Erkmen SENAN









Eşrefpaşa'daki pazar yerinde hala ilgi bekleyen Antik Altın Yol.