LARA/KARPUZKALDIRAN/MAGYDOS Liman kalıntıları;.
LARA'nın ilkçağlardaki,ortaçağdaki konumu üzerine biraz daha bilgi araştırdım onu da paylaşmak istedim.
George BEAN; LARA ile ilgili şu bilgileri veriyor;
"Genellikle Magydos,Antalya kent merkezinin 8km. batısındaki LARA'da ,plaj ile askeri bölge arasında bulunan ören yeri ile bağdaştırılır.Şimdiki durumda ,ören yerinin bir bölümünü küçük bir nato üssü kaplamaktadır.İlk göze çarpan ,yaklaşık 228 m. uzunluk ve genişlikteki yapay limandır.Batıda antik mendireğin bir parçası,su düzlemini aşmakta,sonra bir süre su altında devam edip,bir noktada yeniden ortaya çıkmaktadır.Liman girişi bu noktanın hemen batısındadır.Kıyıda ise antik yapılara ait çeşitli kalıntılara rastlanır.
Bunlar geç dönem yapılarıdır.
İçlerindeki en ilginci 6.1 m.yükseklikte korunagelen ve elinizdeki kitabın kaleme alındığı günlerde bir Türk ailesini barındıran hamamdır.Onun aşağısında şifalı olduğuna inanılan bir kaynak vardır.Sahilde yan yana sıralanan yapılar,belki dükkan ya da işlik niteliği taşımıştır.Arkadaki hafif eğimli yamaçta açık kanalıyla bir su kemeri uzanır.Olasılıkla su 1.5 km. kadar batıdaki bir yar üzerinden harika bir çavlanla denize dökülen Düdensu'dan getirilmiştir.Çeşitli formlarda bloklar ve sütun tamburları yamaca yayılmıştır.Söz konusu ören yerinin Magydos ile bağdaştırılması kanımca uygundur.Oldukça büyük boyuttaki yapay liman,yerleşmeyi ATTALEİA'DAN(ANTALYA)erken bir döneme tarihlememizi sağlayan güvenilir bir veridir.Attaleia limanının kuruluşundan sonra.ona bu derece yakın bir yenisinin yapılması olası değildir.Ayrıca antik coğrafyacılar Magydos'u Katarrhaktes ırmağı ile birlikte anarlar.Bu ırmak ise Düdensu'nun ta kendisidir.Henüz yayınlanmamış bir sikkeden ,Magydos'un en geç İ.Ö 100 yılında kent stütüsü taşıdığı öğrenilmektedir.Ancak ören yeri bu kadar erken bir tarihe ait buluntu vermez.Gerçi Lara'daki kalıntılar arasında Magydos tanımlamasını doğrulayacak bir yazıt veya sikkeye rastlanmamıştır,ama kıyılarda daha uygun bir seçenek sunacak ikinci bir ören yeri de yoktur.".
KAYNAK:Eskiçağda Güney Kıyılar-George BEAN -Çeviri:İnci DELEMEN-Sedef ÇOKAY-Arion yayınları
George Bean; 60lı yıllarda Anadolu antik kentlerini araştırmıştır. İstanbul Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak çalışmıştır, Anadolu insanı ona BİN Bey diye hitap edermiş.
Lara ile son bilgiyi de Prof.Veli SEVİN'den alıyoruz.
Attaleia'nın hemen güneydoğusunda ,Kattarrektes suyunun denize döküldüğü yerin yakınlarındaki
(LARA/KARPUZKALDIRAN/MAGYDOS))ise Olbia gibi erken dönemlerde kurulmuş olmalıydı.İÖ2.yüzyılın ortalarında Attaleia'nın ortaya çıkışıyla birlikte sönükleşmekle birlikte ,İmparator Neron(54-68)döneminde sikke basmaya başladığı ve yeniden liman kenti durumuna geldiği bilinir.Hristiyanlık döneminde PERGE metropolitliğine bağlı bir psikoposluk merkeziydi.
KAYNAK:Anadolu'nun Tarihsel Coğrafyası 1 -Prof.Dr.Veli SEVİN-Türk Tarih Kurumu Yayınları-2001
İşte LARA'nın ilkçağlardaki bulunabilen verilerle küçük öyküsü.Ama daha eski yani Hitit Kayıtlarındaki Tarhuntassa kentlerinden birisi de bu LARİİA olmasın?Pamphylia antik bölgesinin bir bölümü İÖ 2. binyılın ikinci yarısında TARHUNTASSA adını taşıyordu.
KAYNAK:İSTASYON SANAT AKADEMİSİ-Alan Çalışması 2005-Antalya -Alanya
Hazırlayanlar:Öğretim Görevlileri:Hülya DÜZENLİ,Cenk BEYHAN,Meltem YURDAY,Erkmen SENAN
Lara Kumsalının adının Tunç çağı ve Hititler çağdaşı halkı olan Luvi'lerin dilinde "KUM"anlamına geldiğini öğreniyoruz.
KAYNAK:Türkiye'deki Tarihsel adlar-Prf.Bilge UMAR-İnkilap yay.
İkinci KAYNAK:Antik Anadolu Coğrafyası-Strabon-Arkeoloji ve sanat yay.
Ancak bu saptamayı güçlendiren en önemli örnek,Antik anadolu coğrafyası,Geoghraphica'nın yazarı Amasya'lı STRABON bu adla yani LARİSSA isimli kentlerin ortak topoğrafik özelliğiyle ilgili açıklamayı yapıyor.
Diyor ki;...
"Larissa'larla ilgili ortak bir özellik vardır.Toprakları nehirlerin getirdiği alüvyonlarla oluşmuştur".İşte o nedenle kentlerin adı Luvi dilinde LAR(A)ASSA ögelerinden türetilmiştir ve KUM Kenti anlamındadır.
Antalya'nın yanıbaşında Akdenizin kıyısında bulunan Lara'nın adı da işte böylece bugünkü ismini yıllardan beri taşıyan özbeöz Anadolu kökenli.Anadolu'daki birçok yer isminde olduğu gibi çağlardır LARA adı yaşıyor,yaşayacak.
Yeri gelmişken LARA'nın adaşı olan bazı yerleşimlerini de belirtelim.
Laranda(Karaman)Larissa(Menemen Buruncuk ayrıca Anadolu'da,Kapadokya'da ve tüm Ege'debirçok Larissa vardır ve hepsi de kum yerleşimi özelliği taşımaktadır)),Lariia(Hitit belgelerinde anılan ama yeri saptanamayan bir Kum kenti),Larymna(Marmaris Bozburun yarımadasındaki bir Karia kenti)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder