Rumelihisarı ve çevresinin Bizans dönemine kadar olan en eski ismi ilginç bir biçimde Luvi ve diğer ardılı Anadolu dillerinde de çokça görülen "uç, öncü, Hisar," anlamına gelen "Pura" kökünden kaynaklanan bir isim olduğu izlenimi veren "Pyrrias"...
Pyrrias ile ilgili kaynaklar:
İstanbul Arkeoloji Müzesinde bulunan Boğaziçi /Bosphorous Antik haritası
İSTANBUL TÜRK KALELERİ, Yazarı : ALBERT GABRIEL Yayınevi : TERCÜMAN 1001 TEMEL ESER Kitapta Rumelihisarı'nın eskiçağdaki isminin "Pyrrias" olduğu vurgulanıyor.
Ayrıca P.A. DETHİER'in Boğaziçi ve İstanbul kitabında 81. sayfada Rumelihisarı ile ilgili bilgilerden sonra isminin "NEON PHRURİON" yani" Yeni Hisar "olduğu belirtiliyor. Burada da "Pura" kökünün "Phrurion" olarak kullanıldığını görüyoruz.
Tepenin ismi Hermaion Tepesi.Rumelihisarı; Prof. Dr. Semavi Eyice'nin Bizans Devrinde Boğaziçi kitabında PHONEAS adıyla anılıyor. Ses teması boğazın geçişlerinde oluşan sesleri anlatmakta...Ancak İstanbul Arkeoloji Müzesi haritasında Phoneas Baltalimanı'na lokalize ediliyor.
Boğaziçi'nin Eskiçağ tarihi ve yer adlarıyla ilgili en geniş kaynak bence PETRUS GYLLİUS'un " yani "İSTANBUL BOĞAZI" adlı yapıtı. (Eren Yayınları; Latince'den Çeviren ERENDİZ ÖZBAYOĞLU) Burada 111 sayfada Hermaion Burnu ve Boğaz'ın hızlı akıntısı; Pyrrhias Kyon; Boğaz'ın en dar geçidi; Dareios'un köprüsü...adlı bölümü okumak gerek...
Bir diğer önemli kaynak ise DİONYSİOS BYZANTİOS'un BOĞAZİÇİ'NDE BİR GEZİNTİ/ANAPLOUS BOSPOROU (YKY) adlı kitabında da PYRRHİAS KYON Kızıl köpek olarak değerlendiriliyor.
